گروه گزارش: در استان آذربايجان غربي  صادرات يکي از عوامل مهم در توسعه اقتصادي و تجارت بين‌المللي است. اين استان با دارابودن 967 کيلومتر مرز با سه کشور ترکيه، عراق و جمهوري خودمختار نخجوان، يکي از استان‌هاي داراي بيشترين ظرفيت مرزي در کشور است.
در استان آذربايجان غربي، صادرات يکي از عوامل مهم در توسعه اقتصادي و تجارت بين‌المللي است. اين استان با دارابودن 967 کيلومتر مرز با سه کشور ترکيه، عراق و جمهوري خودمختار نخجوان، يکي از استان‌هاي داراي بيشترين ظرفيت مرزي در کشور است. در اين پهنه طولاني که از 14 شهرستان آذربايجان غربي، 9 شهرستان پلدشت، ماکو، چالدران، خوي، سلماس، اروميه، اشنويه، پيرانشهر و سردشت را دربرگرفته، پنج پايانه رسمي و يک بازارچه غيررسمي فعاليت داشته و البته برخي ديگر از مناطق مرزي نيز غيرفعال است. از جمله مهم‌ترين مرزها مي‌توان به مرز با ترکيه در ماکو، مرز با عراق در شهر سرو، مرز با جمهوري خودمختار نخجوان در شهر صنم بلاغي پلدشت، و مرز با منطقه شمال عراق در تمرچين اشاره کرد اين مرزها ظرفيت‌هاي بي‌نظيري براي تجارت جهاني دارند.
در سال گذشته، استان آذربايجان غربي موفق به صادرات محصولات توليدي خود به مقدار 1489 ميليون دلار از گمرکات استان شده است. اين افزايش بيش از 31 درصدي نشان‌دهنده تلاش‌هاي مؤثر در جهت توسعه صادرات و ارتقاي تجارت در اين منطقه است.
براي توسعه صادرات در آذربايجان غربي، اقداماتي مانند تقويت و تجهيز پايانه‌هاي مرزي، رفع موانع ساختاري و تجهيزاتي، برندسازي محصولات توليدي، بازگشايي مرزهاي جديد، و تشکيل نمايشگاه‌هاي تخصصي مي‌تواند مؤثر باشد. همچنين، استفاده از ظرفيت حمل‌ونقل ريلي نيز مي‌تواند در کاهش هزينه‌هاي واردات و صادرات کالاها به کار گرفته شود.
باتوجه‌به اين ظرفيت‌ها و تلاش‌هاي مستمر، صادرات از آذربايجان غربي به کشورهاي مختلف ادامه خواهد داشت و به توسعه اقتصادي منطقه کمک خواهد کرد.
 اهميت صادرات غيرنفتي
صادرات غيرنفتي نقش مهمي در کاهش وابستگي اقتصادي استان‌ها و کشورها به منابع نفت خام دارد. اين امر به چند دليل اتفاق مي‌افتد.يکي از دلايل تنوع‌بخشي به اقتصاد است، صادرات غيرنفتي به تنوع‌بخشي به سبد اقتصادي کمک مي‌کند و از اتکا به يک منبع درآمدي واحد، يعني نفت خام، جلوگيري مي‌کند، با توسعه صادرات غيرنفتي، اقتصاد کمتر در معرض نوسانات قيمت نفت در بازارهاي جهاني قرار گرفته و آسيب‌پذيري کاهش خواهد يافت. توسعه بخش‌هاي غيرنفتي موجب ايجاد فرصت‌هاي شغلي جديد مي‌شود و به کاهش بيکاري کمک مي‌کند.
صادرات غيرنفتي مي‌تواند به رشد پايدار اقتصادي کمک کند و از وابستگي به درآمدهاي نفتي که ممکن است ناپايدار باشند، دوري کند.يادآور مي‌شود در استان آذربايجان غربي، توسعه صادرات غيرنفتي مانند مواد پتروشيمي، محصولات کشاورزي و صنايع‌دستي، مي‌تواند به کاهش وابستگي به نفت خام کمک کند همچنين، سرمايه‌گذاري بر نيروي انساني متخصص و توسعه توليد داخلي از ديگر راه‌هاي کاهش وابستگي به نفت خام است.
استقرار بزرگترين منطقه آزاد اقتصادي در آذربايجان غربي
محمدصادق معتمديان استاندار آذربايجان غربي با اشاره به اهميت صادرات در آذربايجان غربي به‌قرار گيري استان در مسير کريدورهاي بين‌المللي اشاره کرد و گفت: بزرگ‌ترين منطقه آزاد اقتصادي ايران در استان آذربايجان غربي مستقر شده است و اين استان مي‌تواند نقش مهمي در اتصال کشورهاي اوراسيا به خليج‌فارس ايفا کند.
وي ادامه داد: همچنين، از طريق خطوط ريلي و جاده‌اي، مي‌توان بندر امام خميني (ره) را به آذربايجان غربي و سپس بندر مرسين ترکيه متصل کرد. استان آذربايجان غربي داراي سه فرودگاه بين‌المللي است و زمينه براي راه‌اندازي يک کريدور بين‌المللي و توسعه روابط اقتصادي با عمان نيز فراهم است.معتمديان عنوان کرد: در حوزه کشاورزي، آذربايجان غربي يکي از قطب‌هاي کشاورزي ايران است و سالانه 6.5 ميليون تن محصولات کشاورزي از اين استان توليد مي‌شود. در کنار توليد انبوه محصولاتي مانند سيب و عسل، آذربايجان غربي در حوزه شيلات و محصولات گوشتي نيز نقش مهمي دارد. اين استان داراي بزرگ‌ترين باغ گردوي خاورميانه نيز است.
وي تصريح کرد: صنايع تبديلي محصولات کشاورزي نيز در آذربايجان غربي فعاليت مي‌کنند. با ظرفيت توليد يک ميليون و 200هزار تن در سال، اين صنايع با سرمايه‌گذاري‌هاي جديد، 2 ميليون تن به اين ظرفيت اضافه خواهند کرد.
استاندار آذربايجان غربي اضافه کرد: آمادگي براي همکاري و صادرات محصولات کشاورزي به عمان نيز اعلام شده است و ساخت ماشين‌آلات صنعتي و کشاورزي، توليد تريلر و کانتينر، پنج کارخانه سيمان، واحدهاي بزرگ نساجي و… از ظرفيت‌هاي ديگر آذربايجان غربي براي همکاري با عمان است.
وي خاطرنشان کرد: همچنين، آذربايجان غربي داراي ظرفيت‌هاي گردشگري کم‌نظيري است. مراکز طبيعي و تاريخي ديدني در کنار ظرفيت گردشگري سلامت، زمينه را براي همکاري و سرمايه‌گذاري در اين حوزه فراهم کرده است.معتمديان گفت: صنايع تبديلي محصولات کشاورزي نيز در آذربايجان غربي فعاليت مي‌کنند. با ظرفيت توليد يک ميليون و ??? هزار تن در سال، اين صنايع با سرمايه‌گذاري‌هاي جديد، دو ميليون تن به اين ظرفيت اضافه خواهند کرد. همچنين، آذربايجان غربي داراي ظرفيت‌هاي گردشگري کم‌نظيري است. مراکز طبيعي و تاريخي ديدني در کنار ظرفيت گردشگري سلامت، زمينه را براي همکاري و سرمايه‌گذاري در اين حوزه فراهم کرده است. همچنين، اين استان از قطب‌هاي معدني ايران نيز عنوان شده و داراي ?? نوع ماده معدني است.وي تصريح کرد: باتوجه‌به توان‌هاي آذربايجان غربي در حوزه‌هاي مختلف، همکاري‌هاي گسترده‌تر با عمان مي‌تواند به توسعه اقتصادي و تبادل دانش و فناوري بين دو کشور به وجود آيد.
 افزايش 31 درصدي صادرات از آذربايجان غربي
عبدالحميد سرتيپي مديرکل صنعت، معدن و تجارت استان آذربايجان غربي اظهار کرد: در يازده ماه اول سال 1402 بيش از يک ميليون تن محصولات داخلي باارزش تقريبي 1489 ميليون دلار از طريق گمرکات استان به بازارهاي بين‌المللي صادر شد که اين ميزان نسبت به دوره مشابه در سال 1401 رشدي 31 درصدي را نشان مي‌دهد.
وي ادامه داد: در سال گذشته، بيش از دو ميليون و ??? هزار تن کالاي تجاري به ارزش بالغ بر يک ميليارد و 10 ميليون دلار نيز از گمرکات استان به بازارهاي جهاني صادر شده که از نظر وزني، ?? درصد افزايش‌يافته است.
سرتيپي تأکيد کرد: از آغاز سال 1402 تا پايان ماه بهمن، 36 هزار و 622 تن کالاي موردنياز کشور به ارزش 24 ميليون و 489 هزار دلار واردات انجام شده که از نظر وزني ?? درصد و از نظر ارزشي 20 درصد افزايش داشته است.مديرکل صنعت، معدن و تجارت استان آذربايجان غربي بيان داشت: از ابتداي سال 1402 تا پايان بهمن‌ماه،810 فقره کارت بازرگاني صادر و 433 فقره نيز تمديد شده که در مقايسه با دوره قبل، 57 درصد افزايش در صدور و 76 درصد افزايش در تمديد کارت‌ها را شاهد بوده‌ايم. علاوه بر اين، در يازده‌ماهه سال قبل، 829 فقره کارت پيله‌وري در استان صادر شده است.وي افزود: در طول يازده ماه سال 1402 در سراسر استان، 112 دوره انتخابات براي تصميم‌گيري در مورد اتحاديه‌هاي صنفي برگزار شد که بيشترين تعداد انتخابات با 34 دوره در شهرستان اروميه انجام شده و صاحبان واحدهاي صنفي، خدماتي و توليدي واجد شرايط، افراد مناسب را براي رهبري اتحاديه‌هاي صنفي مربوطه براي دوره چهارساله مديريت انتخاب کرده‌اند.
تردد 105هزارناوگان ترانزيتي از پايانه‌هاي مرزي آذربايجان غربي
ايرج دست‌نشان مدير کل راهداري و حمل‌ونقل جاده‌اي در آذربايجان غربي گفت: در سال گذشته، نزديک به 105 هزار ناوگان ترانزيتي از پايانه‌هاي مرزي آذربايجان غربي تردد کردند. اين تعداد شامل ورود و خروج ناوگان حامل کالاي ترانزيتي از طريق پايانه‌هاي مرزي استان است.
وي در خصوص ورود ناوگان تصريح کرد: تعداد ناوگان حامل کالاي ترانزيتي از طريق پايانه‌هاي مرزي با 67.37 درصد افزايش نسبت به مدت مشابه سال قبل، به 55 هزار و 696 دستگاه رسيد.
دست‌نشان با اشاره به  خروج ناوگان از پايانه‌هاي مرزي عنوان کرد: تعداد ناوگان حامل کالاي ترانزيتي از پايانه‌هاي مرزي استان با ??.?? درصد افزايش به بيش از 49 هزار دستگاه رسيد.
وي افزود: همچنين در همين دوره، 15 هزار و 956 دستگاه اتوبوس نيز از پايانه‌هاي مرزي استان تردد کردند. پايانه مرزي بازرگان با بيش از 203 هزار تردد، رتبه نخست تردد ناوگان باري را در بين ساير پايانه‌هاي مرزي استان داشته است. در اين مدت، مجموع کاميون‌هاي حامل کالاهاي وارداتي و صادراتي از پايانه‌هاي مرزي استان به بيش از 435 هزار رسيد که کاميون‌هاي حامل کالاهاي صادراتي 256 درصد رشد را نشان مي‌دهد.
به گزارش امانت به نقل از حرف رک،مدير کل راهداري و حمل‌ونقل جاده‌اي آذربايجان‌غربي خاطرنشان کرد: همچنين در سال گذشته، بيش از 4 ميليون و 696 هزار مسافر ايراني و خارجي از پايانه‌هاي مرزي آذربايجان غربي تردد کرده‌اند. از نظر ورود مسافر، اين تعداد 36.33درصد افزايش داشته و از نظر خروج مسافر نيز 39.83 درصد افزايش داشته است.
دست‌نشان تاکيد کرد: هدف اصلي مجموعه راهداري و حمل و نقل جاده‌اي در اين مرز، کاهش زمان ايستايي ناوگان ترانزيتي صادراتي و افزايش لاين‌هاي ورود و خروج از کشور است.
وي يادآور: پايانه مرزي تمرچين يکي از مرزهاي استراتژيک ترانزيتي در سطح استان و کشور است و نقش مهمي در امر صادرات و ترانزيت کالا به کشورهاي مختلف، به خصوص کشورهاي همسايه، دارد.